Đổ rủi ro cho nhà đầu tư chứng khoán liệu có công bằng?

Thậm chí trên diễn đàn F319 (nơi thu hút hơn 12.000 nhà đầu tư theo dõi). Một số NĐT đã bày tỏ ý muốn cùng kéo lên trụ sở của HOSE (Q.1, TP. HCM) để yêu cầu lãnh đạo HOSE phải trả lời những thắc mắc của NĐT. Xoay quanh câu chuyện nghẽn lệnh, gây thiệt hại cho hàng triệu NĐT. Trong khi đó, sau kế hoạch nâng lô giao dịch tối thiểu từ 100 cổ phiếu (CP) lên 1. 000 CP và đã gặp nhiều ý kiến phản đối từ NĐT và chuyên gia, HOSE cũng bày tỏ có thể xem xét giải pháp không cho sửa, hủy lệnh giao dịch.

Theo ước tính của HOSE, nếu ngưng cho phép việc đặt lệnh hủy. Sửa thì thanh khoản của sàn này sẽ được cải thiện khoảng 30% so với hiện nay. Giải pháp này có thể thực hiện ngay mà không cần phải can thiệp kỹ thuật. HOSE cũng đánh giá giải pháp này tác động nhất định đến hành vi của NĐT. Những NĐT bình thường sẽ cân nhắc kỹ lưỡng hơn trước khi đặt lệnh mua, bán. Các loại lệnh do robot, áp dụng thuật toán sẽ khó thực hiện hơn. Do độ rủi ro cao. Đồng thời tình trạng chẻ lệnh, rải lệnh sẽ có khả năng giảm bớt.

Dù đây chỉ là đề xuất, nhưng theo nhiều NĐT trên thị trường, giải pháp không cho sửa. Hủy lệnh giao dịch sẽ gây rắc rối. Bất lợi trong quá trình giao dịch của họ vì không thể phản ứng kịp trước những biến động bất ngờ của thị trường.

Anh Trung, một NĐT tại TP.HCM, bức xúc cho rằng HOSE chỉ toàn “nhăm nhăm”. Đến giải pháp hạn chế giao dịch của NĐT mà lại không đưa ra thông tin rõ ràng về lộ trình chỉnh sửa, nâng cấp hệ thống giao dịch hiện tại hay khi nào mới đưa hệ thống công nghệ thông tin mới vào hoạt động. Hiện nay, trong hai phiên khớp lệnh định kỳ mở cửa và đóng cửa hằng ngày trên HOSE. NĐT cũng không được phép hủy hay sửa lệnh mà chỉ được phép hủy và sửa trong phiên giao dịch liên tục.

“Nếu không được phép hủy, sửa lệnh thì NĐT có nguy cơ rủi ro sẽ tăng lên rất cao. Thông thường nếu đặt bán giá thấp nhưng khi giao dịch thị trường. Có xu hướng tăng thì NĐT sẽ sửa lệnh bán giá cao hơn. Ngược lại khi đặt mua giá cao nhưng nếu xu hướng thị trường đi xuống. Thì mình phải sửa lệnh, mua giá thấp hơn. Vì hai phiên khớp lệnh định kỳ không được hủy, sửa lệnh nên nhiều NĐT nhỏ như tôi cũng ít giao dịch hơn trong phiên khớp lệnh liên tục để hạn chế rủi ro”, anh Trung chia sẻ thêm.

Đó là chưa kể dù trên lý thuyết theo ước tính của HOSE sẽ giảm được số lệnh nhưng cũng không đảm bảo tình trạng “đơ” của sàn này sẽ chấm dứt. Vì theo công bố của HOSE, hệ thống này tối đa có thể tiếp nhận được 900.000 lệnh nhưng có nhiều phiên. Số lệnh chỉ mới khoảng 2/3 hay như sáng 5.3 thì lệnh chưa bao nhiêu cũng đã bị đơ. Như vậy có thể việc nghẽn lệnh hoàn toàn không nằm hết chỗ năng lực xử lý của hệ thống mà còn có thể những vấn đề khác nữa.

Tình trạng nghẽn lệnh của HOSE đã diễn ra hầu như hằng ngày từ cuối năm 2020 đến nay. HOSE đã nâng lô giao dịch tối thiểu từ 10 CP lên 100 CP từ đầu tháng 1. Nhưng sau đó tình trạng nghẽn lệnh vẫn chưa được khắc phục mà có vẻ ngày càng nặng hơn. Còn giải pháp chuyển một số CP từ sàn HOSE sang giao dịch trên HNX thì phải có thời gian vì theo hướng dẫn của Ủy ban Chứng khoán Nhà nước (UBCKNN), doanh nghiệp phải lấy ý kiến của cổ đông…